VAHYİN KAYNAĞI İLE ALICISI ARASINDAKİ KARŞILAŞMANIN HZ. MUSA VE HZ. MUHAMMED ÖRNEKLERİ ÜZERİNDEN MUKAYESELİ İNCELEMESİ
Article Sidebar
Öz
Bu makalede vahiy alan peygamber ile vahyin kaynağı olan Allah’ın karşılaşma şeklini, bu karşılaşmanın peygamber üzerindeki etkilerini Hz. Musa ve Hz. Muhammed’in vahiy tecrübeleri üzerinden tespit etmeye çalıştık. Vahyin kaynağının aynı olması, bizi vahyin alıcısı olan peygamberlerde benzer tecrübelerin yaşanmış olabileceği varsayımına götürmüştür. Bu varsayımın iki peygamberin vahiy yoluyla aldıkları kutsal kitaplarda ve onları açıklamak için yazılan eserlerde doğrulanıp doğrulanmadığını tespit etmek istedik. Hz. Musa’nın ilk vahyi Tur Dağında, Hz. Muhammed’in ise Nur Dağında alması, bu ilk karşılaşmada Allah ile baş başa kalmaları ve karşılaşmanın her iki nebide de derin ürperti ve etkiler oluşturması, varsayımımızı doğrulayan belli başlı kanıtlardır. Çalışmamızda ayrıca Allah’ın vahyettiği peygambere nasıl davrandığı, vahiy almanın başarılı bir şekilde gerçekleşmesini sağlayacak ortam ve şartların sağlanıp sağlanmadığı, sağlandıysa iki peygamber özelinde bunların neler olduğu araştırılmıştır. Her iki peygamberin risalet için seçildikleri tarihsel dönem, coğrafya ve toplum etkenlerinin vahyin kaynağı ile karşılaşma keyfiyetini tecrübe düzeyinde etkileyip etkilemediğini, karşılaşmadaki benzerlik ve farklılıkların neler olduğu da incelenmiştir.
Referanslar
Adam, Baki. Yahudi Kaynaklarına Göre Tevrat. İstanbul: Pınar Yayınları, 2018.
Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdullah Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybânî el-Mervezî. el-Kütübü’s-Sitte ve Şürûhuhâ: Müsnedu Ahmed b. Hanbel. 20-23 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1982.
Buhârî, Ebu Abdillah Muhammed b. İsmail. el-Câmiu’s-Sahîh. İstanbul: 2009.
Ceyhan, Mehmet Akif. “Allah İnsan İletişimi Açısından Vahiy”. Kader Dergisi. Ankara: 2018.
Duman, M. Zeki. “Vahy Olayı ve Vahy-Peygamber İlişkisi”. Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 9 (1996): 23-37.
Duman, M. Zeki. Beyânü’l-Hak. Ankara: Fecr Yayınları, 2008.
Taberî, Ebû Cafer Muhammed b. Cerir. Taberî Tefsiri, çev. Hasan Karakaya,
Kerim Aytekin (Hisar Yayınevi; İstanbul, 1996), 7/308, 309.
Ebû Hanîfe. el-Fıḳhü’l-ekber (İmam-ı Azam’ın Beş Eseri İçinde). nşr. M. Zâhid Kevserî, çev. Mustafa Öz, İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 2008.
El-kuşeyri, Abdülkerim. Letâifü’l-İşârât. Çev. Mehmet Yalar. İstanbul: İlk Harf Yayınları, 2013.
Evgin, Abdülkadir. Hadislerde Hızır Gayb İlişkisi. İstanbul: İlâhiyat Yayınları, 2015.
Freud, Sigmund. Musa ve Tek Tanrılı Din. çev. Oya Kasap. İstanbul: Say Yayınları, 2012.
Gümrükçüoğlu, Süleyman. “Kur’an’da Allah ve İnsan Arasındaki İletişim Kodları”. The Journalof Academic Social Science Studies. 6, no. 4 (Nisan 2013): 837-862.
Gürkan, Salime Leyla. “Yahudi Geleneğinde Vahiy ve Peygamberlik”. Vahiy ve Peygamberlik. ed. Yusuf Şevki Yavuz. 41-76. İstanbul: Kuramer, 2018. Izutsu, Toshıhıko, Kur’an’da Tanrı ve İnsan, çev. Kürşad Atalar. İstanbul: Pınar Yayınları, 2014.
Rağıb el-İsfahani. Müfredat/Kur’an Terimleri Sözlüğü. çev. Abdulbaki Güneş-Mehmet Yolcu, (İstanbul: Çıra Yayınları, 2012), 1140.
“Kitabı Mukaddes”. Son güncelleme: 20 Temmuz 2020. https://www.kutsalkitap.org/
Müslim, Ebu’l Hüseyin Müslim b. Haccac. Sahîhu Müslim Terceme Şerhi. çev. Ahmet Davutoğlu, Sağlam Yayınevi, İstanbul: 1983.
Şimşek, M. Sait. Kur’an’ın Ana Konuları. İstanbul: Beyan Yayınları, 2014. Tarakçı, Muhammet. “Tanah’ta Vahiy Anlayışı”. Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi 11, no. 1 (2002): 193-218.
Tümer, Günay. “Çeşitli Yönleriyle Din”. Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi 28, no. 1 (1987): 213-267.
Yavuz, Yusuf Şevki. “Vahiy”, Türkiye Diyanet Ansiklopedisi. 42: 440-443. Ankara: TDV Yayınları, 2012.
Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi. Hak Dini Kur’an Dili. sad. İsmail Karaçam-Emin Işık-Nusrettin Bolelli-Abdullah Yücel. İstanbul: Azim Yayınları, 2014.