PEYGAMBERLERİN NÜBÜVVETE HAZIRLANMASINDA PEYGAMBER ANNELERİNİN ROLÜ
Article Sidebar
Öz
Peygamberler insanlık tarihinde insanların daha mutlu ve ilahi rızaya uygun bir şekilde yaşamaları için Allah’ın dinini tebliğ etme ve bunu şahsi yaşamlarıyla örneklendirme görevi üstlenmiş olan elçilerdir. Peygamberler de diğer tüm insanlar gibi topraktan yaratılmış Hz. Âdem ve Hz. Havva’nın soyundan gelmiştir. Hz. İsa’nın nevi şahsına münhasır yaratılışı bir istisna olarak zikredilebilir. Peygamberlerin de anne ve babaları vardır, onlar da yer içerler, evlenir, çoğalırlar. Peygamber olmaları dolayısıyla beşerî vasıflarını kaybetmezler. Bizim konumuz tarihi süreçte peygamberlerin nübüvvete hazırlanmasında peygamber annelerinin rolüdür. Anne kadar babanın ve çevre faktörlerinin çocuğun eğitim ve gelişiminde rolleri kuşkusuz mühimdir. Biz kapsam ve sınırlılıklar açısından konumuzu peygamber anneleri ile sınırlayacağız. Çalışmamızın amacı insanlığın ihya ve inşasının transfer yeri peygamberlerin annelerini okuma girişimidir. Dinin semavi oluşu gereği, vahyin muhatabı peygamberler ve kimi zaman da yine vahye muhatap kılınan annelerini inceledik. Amacımız her türlü rivayeti toplamak değildir. Aksine Kur’an ve Sünnet süzgecinden geçirdiğimiz bilgileri İsrailiyat kaynaklarıyla da kıyasa tutmaktır. Bu çalışma ile peygamber annelerinin kendi oğullarını ağır nübüvvet görevine nasıl hazırladıklarını örnek anneler üzerinden ortaya koymaya çalıştık.
Referanslar
Ağırman, Mustafa. “Hz. Peygamber’in Anneleri”. Ekev Akademi Dergisi 2, no. 32. (2007).
Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdillah Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybâni. el- Müsned. Neş. Ebû Hacir Muhammed Said Besyûni. Beyrut: y.y. 1405/1985.
Ahmed b. Hanbel. (v. 241/855). el-Müsned. I-V. İstanbul: 1402/1982.
Alusî, Şihabuddin Seyyid Mahmud. Ruhu’l-Me’ani fi Tefsiri’l-Kur’ani’l-Azim ve’s-Seb’i’l-Mesani. Beyrut: Daru İhyai’t-Turasi’l-Arabi ty. 1-30.
Apak, Âdem. İslam Öncesi Arap Tarihi ve Kültürü. İstanbul: Ensar Yayınları, 2014.
Ateş, Süleyman. Yüce Kur’an’ın Çağdaş Tefsiri. İstanbul: Yeni Ufuklar Neşriyat, 1990.
Buhârî, Ebu Abdillah Muhammed b. İsmail b. İbrahim. el-Camiu’s-Sahih.1-8. İstanbul: Çağrı Yayınları.1992.
Campbell, Joseph. Yaratıcı Mitoloji. çev. Kudret Emiroğlu. Ankara: İmge Yayınevi, 1994.
Carullah, Musa. Hatun. Ankara: Kitâbiyât Yayınları, 2001.
Farsi, Moşe. Tora ve Aftara. Ankara: Gözlem Yayınevi, 2009.
Günaltay, Şemsettin. “İslam’dan Önce Araplar Arasında Kadının Durumu Aile ve Türlü Nikâh Şekilleri”. Konya: Marife Dergisi 3 (2002).
Gürkan, Salime Leyla. “Misak”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2005, 30: 172-173.
Hakim, el-Hafız Ebu Abdillah en-Nisaburi. el-Müstedrek ala’s-Sahihayn. 1-4. Beyrut, by.
Harman, Ömer Faruk. “Asiye”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 1991.
Harman, Ömer Faruk. “Havva”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yay
İbn Hişam, Ebu Muhammed Cemaluddin Abdülmelik Humeyri. es-Siretu’n- Nebeviyye. Beyrut: 1936.
İbn Sa’d, Ebû Abdullah Muhammed b. Sa’d b. Munî’el-Hâşimî. et-Tabakâtu’l- Kübrâ. thk. İhsân Abbâs. Beyrut: Dâr-u Sâdır, 1968.
İbn’ul-Cevzi, Ebi’l-Ferec Abdirrahman Ali b. Muhammed Cevzi. Zâdü’l- Mesîr. çev. Abdülvehhab Öztürk. İstanbul: Kahraman Yayınları, 2009. İbnu’l Esir, Ebu’l- Münzir Hişam b. Muhammed. el-Kamil fit-Tarih. 1-10. thk.
Ebu’l-Fida Abdullah el-Kadi. Beyrut: Daru’l Kütübi’l- İlmiyye, 1987. Kınalızâde Ali Çelebi. Ahlâk-ı Alâî. sad. Murat Demirkol. Ankara: Fecr Yayınları, 2016.
Kitab-ı Mukaddes. İstanbul: Kitabı Mukaddes Şirketi. 2. Basım, 2003.
Köksal, Asım. İslam Tarihi. Şamil yayınları, İstanbul: 1981.
Kuzgun, Şaban. “Hâcer”. DİA. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1996.
Müslim, İbn Haccâc Ebû’l-Hüseyin el-Kuşeyrî en-Nisâbûrî. Sahîhu Müslim. thk. Muhammed Fuâd Abdulbâki. Beyrut: Dâr-u İhyâi’t-Turâsi’l- Arabî, ty.
Öztürk, Mustafa. Kıssaların Dili. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2016. Sa’lebi, Ebû İshak Ahmed b. Muhammed b. İbrahim. el-Keşfu ve’l-Beyân an Tefsîrî-Kur’ân. thk. İmâm Ebû Muhammed b. Â’şûr. Beyrut: Dar-u İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, 2001.
Swıdler, Leonard. Women in Judaism The Status of Women in Formative Judaism. United States of America: The Scarecrow Press, 1976.
Şenat, Fatma Asiye. “Kur’an’ın Ana Babaya İhsan İlkesinin İtaate Dönüşümü ve Geleneğe Etkisi”. Marife Dergisi. 6, no. 1 (2006).
Taberî, Muhammed b. Cerîr b. Yezîd. Câmi’u’l-Beyân fî Tevîli’l-Kur’ân. thk. Muhammed Ahmed Şâkir. Beyrut: Muessesetu’r-Risâle, 2000.
Taberî, Muhammed b. Cerîr b. Yezîd. Milletler ve Hükümdarlar Tarihi. çev.
Zâkir Kadiri Ugan-Ahmet Temir (İstanbul: MEB Yayınları, 1991).
Taberî, Muhammed b. Cerîr b. Yezîd. Târîhu’r-Rusül ve’l-Mülûk. Beyrut: Dâru’t-Turâs, h.1387.
Tan, Zeki. “Mekki Ayetlerde Kadın Tasavvuru İnşasında Ahlaki Zemin”. Kur’an Nüzulunun Mekke Dönemi Sempozyumu. Çorum: Çorum Belediyesi Kültür Yayınları, 2013.
Tevrat. The Bible Society in Turkey, 1200.
Tirmizî, Muhammed b. İsa. el-Câmiu’s-Sahîh. thk. Ahmed Muhammed Şâkir, Beyrut: Dâr-u İhyâi’t Turâsi’l-Arabî, t.y.
Tümer, Günay. “Hristiyanlıkta ve İslam’da Hz. Meryem”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7 (1998).
Yıldırım, Nur. Cahiliye Toplumunda Kureyş Kadını. Kahramanmaraş: Samer Yayınları, 2019.
Zemahşeri, Ebü’l-Kâsım Carullah Mahmûd b. Ömer. el-Keşşâf an Hakâiki Ğavâmidi’t-Tenzîl ve Uyûni’l-Ekâvîli fî Vücûhi’t-Te’vîl. Beyrut: Dârü’l-Kitabi’l- Arabî. 1407/1986.
Kur’an’ı Kerim Meali. çev. Hayreddin Karaman, Mustafa Çağrıcı, İbrahim
Kâfi Dönmez, Sadrettin Gümüş. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları. 2007.
Kurtubi, Ebu Abdillah Muhammed. el-Cami’li Ahkami’l-Kur’an. Kahire: 1967.