Gazzâlî’ye Göre Bireyin Ahlâkî Yetkinlik Kazanımında Peygamberin Rolü
Article Sidebar
Öz
İslam felsefe düşüncesinde ahlâkî yetkinliğin oluşumu filozoflar tarafından sıkça ele alınan konulardan biridir. Ahlâkî yetkinliğin elde edilmesinde özellikle din ve peygamberin önemi üzerinde durulmuş, peygamberlerin insanların ahlâkî yetkinliğe ulaşmalarındaki örnekliği ve önderliğine dikkat çekilmiştir. Bu noktada din ve peygamberliğe en çok yer veren düşünürlerden biri de kuşkusuz Gazzâlî’dir. Bu çalışmada Gazzâlî’nin İhyâ-u Ulûmi’d-Dîn eseri başta olmak üzere diğer eserlerinden de yola çıkarak ahlâkî yetkinliğe ulaşmada peygamberin önemi konusundaki anlayışı ele alınmıştır.
Çalışma iki ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde önce ahlâk kavramı üzerinde durulmuş, konuyla ilgili temel kavramlar açıklanmıştır. Ardından ahlâkın kaynağı ve değişebilirliği konuları İslam filozoflarının düşünceleri etrafında ele alınmıştır. Ahlâk konusunun ardından nübüvvet konusu incelenmiş, nübüvvetin gerekliliği ve peygamberlerin sıfatları açıklanmıştır. Tezin ikinci bölümünde ise ahlâkın din ve peygamberlikle ilişkisi ele alınmıştır. Ardından Hz. Muhammed’in insan ahlâkının ve toplumun yetkinliğinin şekillenmesindeki yeri ve önemi anlatılmıştır. Tezin son aşamasında ise toplumların ahlâkî yapısı incelenmiş, toplum-ahlâk arasındaki ilişki üzerinde durulmuştur. Tezin sonuç kısmında ise Gazzâlî’nin ahlâkî yetkinlik ve peygamber anlayışının dikkat çeken noktaları ifade edilmiştir.
Referanslar
Gazzâlî, Bidâyetü’-l Hidâye- Hidâyete İlk Adım, çev. Abdullah Demiray, Semerkand Yayıncılık, İstanbul 2019.
Gazzâlî, Cevâhiru’l-Kur’an-Kur’an’ın Cevherleri, çev. Ömer Türker, Hayykitap Yayıncılık, 5. Baskı, İstanbul 2019.
Gazzâlî, Devlet Başkanına Öğütler, çev. Osman Arpaçukuru, İlke Yayıncılık, İstanbul 2004.
Gazzâlî, El-Munkız Mine’d-Dalal-Hidâyetten Dalalete, çev. Beşir Güneş, Çağdaş Kitap, İstanbul 2020.
Gazzâlî, Hakikat Çağrısı- Ey Oğul/ Eyyühe’l-Veled& Ledünnî Risalesi, çev. Asım Cüneyd Köksal, Ketebe Yayıncılık, İstanbul 2020.
Gazzâlî, İhyâ-u Ulûmi’d-Dîn, çev. Mustafa Çağrıcı, DİB Yayınları, 4. Baskı, C. I-IV, İzmir 2020.
Gazzâlî, İlâhî Saadet-Mizânü’l-Amel, çev. Ömer Dönmez, Hisar Yayınevi, İstanbul 2012.
Gazzâlî, İslam Ahlâkı, çev. Beşir Güneş, Çağdaş Kitap Yayınları, İstanbul 2020.
Gazzâlî, İtikadda Orta Yol-el-İktisâd fi’l- İtikad, çev. Osman Demir, Klasik Yayınları, 5. Baskı, İstanbul 2020.
Gazzâlî, Mi’yâru’l-İlm-İlmin Ölçütü, çev. Ali Durusoy- Hasan Hacak, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, İstanbul 2013.
Gazzâlî, Mükâşefetü’l-Kulûb-Kalplerin Keşfi, çev. Salih Uçan, Çelik Yayınevi, İstanbul 2020.
İbn Miskeveyh, Ahlâk Eğitimi- Tehzîbu’l-Ahlâk, çev. Abdulkadir Şener, İsmet Kayaoğlu, Cihat Tunç, Büyüyen Ay Yayıncılık, 3. Baskı, İstanbul 2017.
İbn Miskeveyh, Mutluluk ve Felsefe- Tertîbu’s-Sa’âdât ve Menâzilu’l-Ulûm, çev. Hümeyra Özturan, Klasik Yayınları, 2. Baskı, İstanbul 2019.